Onama Ve Bozma Nedir ?

Irem

New member
Onama ve Bozma Nedir?

Onama ve bozma, hukuk sistemlerinde sıkça karşılaşılan terimlerdir ve genellikle bir mahkemenin verdiği kararların denetlenmesi, temyiz edilmesi veya yargılamanın yeniden yapılması süreçlerini ifade eder. Bu iki kavram, özellikle temyiz aşamasındaki kararlarla ilgilidir ve hukuk uygulamalarında önemli bir yer tutar. Onama ve bozma arasındaki farkları anlamak, hem yargı sürecinin nasıl işlediğini hem de hukukun nasıl işlediğini kavrayabilmek için önemlidir.

Onama Nedir?

Onama, bir üst mahkemenin, alt mahkemenin verdiği kararı doğru ve hukuka uygun bulması durumudur. Onama kararı, alt mahkemenin verdiği kararın geçerliliğini sürdürmesini sağlar. Yani, bir davada, temyiz veya istinaf mahkemesi, yerel mahkemenin verdiği kararın hukuka uygun olduğunu belirleyerek bu kararı onaylar.

Onama kararı, her zaman temyiz edilen kararın içeriği ile ilgilidir. Yargıtay veya bir bölge adliye mahkemesi, alt mahkemenin verdiği kararın yasal olarak uygun olup olmadığını inceleyip, hukuka aykırılık tespit etmezse, kararı onar. Bu durumda, alt mahkeme kararının uygulanmasına devam edilir.

Onama, yargılamanın sona erdiği ve verilen kararın kesinleştiği anlamına gelir. Onama kararının ardından tarafların, verilen hükmü kabul etmeleri gerekmektedir. Temyiz aşamasında bir karara onama verilmesi, davanın nihai çözümü anlamına gelir.

Bozma Nedir?

Bozma, bir üst mahkemenin, alt mahkemenin verdiği kararı hukuka aykırı bulması ve bu kararı geçersiz sayarak yeniden değerlendirilmesini talep etmesidir. Bozma kararı, bir davanın yeniden görülmesi anlamına gelir ve alt mahkemenin verdiği karar, bozma ile geçersiz hale gelir.

Bozma, genellikle temyiz aşamasında meydana gelir. Temyiz edilen karar, hukuka aykırı bulunursa, üst mahkeme bu kararı bozarak dosyayı tekrar alt mahkemeye gönderir. Bu durumda, alt mahkeme, bozma kararına uygun bir şekilde yeni bir karar verir. Ancak, bozma kararı, sadece verilen kararı değil, aynı zamanda davanın yargılamasına da yön verir. Yani, bozma ile davanın seyrinde önemli değişiklikler olabilir.

Bozma kararının ardından, alt mahkeme, bozma gerekçelerine göre yeniden bir karar almalıdır. Ancak, bozma kararının her zaman yeni bir yargılama sürecini başlatması gerekmeyebilir. Bazen, mahkeme sadece belirli bir noktada yanlışlık yapmış olabilir ve o noktada düzeltme yapılması gerekebilir.

Onama ve Bozma Arasındaki Farklar

Onama ve bozma arasında bazı önemli farklar bulunmaktadır. Bunlar, sürecin işleyişi, davanın sonucu ve tarafların alacağı hukuki sonuçlar açısından belirleyicidir.

1. **Kararın Geçerliliği**: Onama kararı, alt mahkemenin kararının geçerliliğini sürdürürken, bozma kararı, alt mahkemenin kararını geçersiz sayar ve dosyayı tekrar değerlendirerek yeniden bir karar verilmesini ister.

2. **Yargı Süreci**: Onama, davanın çözümünü kesinleştirirken, bozma yeni bir yargı süreci başlatır. Bozma, davanın yeniden görülmesini sağlar ve bu, mahkemenin kararında bir değişiklik olabileceği anlamına gelir.

3. **Hukuka Uygunluk**: Onama, genellikle alt mahkemenin kararının hukuka uygun olduğu sonucuna varıldığında verilirken, bozma kararı, alt mahkemenin kararında hukuka aykırılık tespit edilmesi durumunda alınır.

4. **Sonuç**: Onama kararı, davayı sonlandırırken, bozma kararı süreci devam ettirir ve davanın yeni bir aşamaya geçmesine yol açar.

Onama ve Bozma Kavramları Hangi Durumlarda Kullanılır?

Onama ve bozma kavramları, genellikle temyiz aşamasında karşımıza çıkar. Bu süreç, bir davanın belirli bir mahkeme tarafından verilen kararının, bir üst mahkeme tarafından yeniden incelenmesi ve değerlendirilmesiyle ilgili bir süreçtir.

- **Temyiz Süreci**: Bir taraf, yerel mahkemenin verdiği kararı temyiz ederse, bu karar, bir üst mahkeme tarafından incelenir. Bu aşamada, temyiz mahkemesi kararın hukuka uygun olup olmadığını değerlendirir. Eğer karar uygun bulunursa onama kararı verilir; eğer kararda hukuka aykırılıklar tespit edilirse, bozma kararı verilir.

- **İstinaf**: İstinaf mahkemesi de benzer bir işlevi görür. Yerel mahkemenin verdiği karar, daha yüksek bir mahkeme olan istinaf mahkemesi tarafından denetlenebilir. İstinaf mahkemesi de aynı şekilde onama veya bozma kararları verebilir.

- **İptal Davaları**: Yüksek yargı organlarının iptal davaları sırasında da onama ve bozma kararları verilebilir. Bu davalarda, daha önce alınan idari veya yargısal kararlar, iptal edilmek üzere yüksek mahkemeye taşınır.

Onama ve Bozma Kararlarının Hukuki Etkileri

Onama ve bozma kararlarının, hukuki sonuçları oldukça önemlidir. Bir karara onama verilmesi, davanın sonuçlandığı ve verilen kararın yasal olarak geçerli olduğu anlamına gelir. Bu durumda, taraflar verilen karara uymak zorundadırlar. Eğer onama kararı verilirse, alt mahkemenin verdiği karar değişmez.

Bozma kararı ise davanın devam etmesine yol açar. Alt mahkeme, bozma kararına göre yeni bir karar almak zorundadır. Bozma kararının ardından, aynı davada farklı bir sonuç çıkabilir, çünkü yeni bir yargılama süreci başlar.

Onama ve Bozma Kararları Ne Zaman Alınır?

Onama ve bozma kararları, temyiz başvurusu sonrasında alınır. Ancak bu kararlar sadece belli koşullar altında geçerlidir. Öncelikle, bir mahkeme kararı temyiz edilmek üzere bir üst mahkemeye taşınmalıdır. Ardından, üst mahkeme, dosyayı inceledikten sonra ya onama ya da bozma kararını verir.

Onama kararı, temyiz edilen kararın doğru olduğu ve hukuka uygun bulunduğu durumlarda alınır. Eğer temyiz mahkemesi, davanın daha önceki süreçlerinde bir hukuki hata veya eksiklik olduğunu düşünüyorsa, bozma kararı verebilir. Bozma kararı sonrasında davanın tekrar görülmesi gerekir ve alt mahkeme, bozma gerekçelerini dikkate alarak yeni bir karar verir.

Sonuç

Onama ve bozma, bir davanın temyiz aşamasında alınan önemli kararlardır. Onama, verilen kararın hukuka uygun olduğunu belirterek, davayı sonlandırırken, bozma, kararı geçersiz sayarak, davanın yeniden görülmesini sağlar. Bu iki kavram, yargı sürecinin işleyişini ve bir davanın nasıl sonuçlanacağını belirleyerek, adaletin sağlanmasında önemli bir rol oynar.